Koolhydraatarm dieet of normaal eetpatroon?

Snelle en langzame suikers

Koolhydraten zijn op opgebouwd uit één of meer monosachariden. Monosachariden zijn de bouwstenen van suikers. Monosachariden vormen disachariden (twee monosachariden) of koppelen zich met duizenden in een rijtje aan elkaar tot polysachariden.

Monosachariden zijn bijvoorbeeld fructose (fruitsuiker), glucose (zoals druivensuiker) en sacharose (witte tafelsuiker). Deze suikers zitten in vers fruit en de meeste bewerkte producten. Het is eigenlijk ongelooflijk te zien waar deze suikers allemaal wel niet in verwerkt zijn, kijk maar eens op een willekeurig blik groente, dikke kans dat er suikers in zitten. Deze suikers kenmerken zich doordat het lichaam ze heel snel op kan nemen in de bloedbaan. Als je je tijdens het sporten flauw voelt, wil een dextrose tablet je vaak heel snel scherp maken. De opname daarvan start al in je wangvliezen.

Langzame suikers, de polysachariden, worden ook wel zetmeel genoemd. Zetmeel zit bijvoorbeeld in aardappel-producten of brood. Het kost het lichaam veel meer tijd en energie om deze lange ketens om te zetten in glucose dat door het bloed wordt opgenomen. Deze suikers gaan het spijsverteringstraject in en worden vooral dor de darmen opgenomen.

Waarom proef ik dan niet dat er ergens te veel suiker in zit?

Het is een beetje verraderlijk. Je merkt namelijk niet goed dat je veel te hoge concentraties suiker binnen krijgt. Neem maar eens een heel zure drank, bijvoorbeeld vrij sterk geconcentreerd citroensap. Als je het proeft wil je het eigenlijk weer uitspugen. Nu meng je er twee of drie scheppen keukensuiker door en proef je weer: Warempel het is een lekker friszure drank geworden. Je proeft eigenlijk niet dat het heel zuur is. Je smaakpapillen worden misleid.

Daar komt nog bij dat suikers verslavend zijn, waardoor je meer nodig hebt om hetzelfde effect te bereiken

Wat er gebeurt in je lichaam

Koolhydraten zorgen voor energie in het lichaam. Vooral voor rode bloedcellen en de hersenen zijn koolhydraten belangrijk. Wat gebeurt er nu in je lichaam als je suikers tot je neemt? De suikers worden, afhankelijk van het type, snel of langzaam in je bloedbaan opgenomen. De bloedbaan fungeert als logistieke toevoer naar al je cellen. Zodra de glucoseconcentratie in je bloedbaan stijgt maakt je lichaam extra insuline aan. Insuline zorgt ervoor dat alle cellen in je lichaam de deur open zetten voor de suikers. Een te hoge concentratie glucose brengt allerlei risico’s met zich mee dat het lichaam wil voorkomen door de cellen de glucose uit het bloed te laten opnemen.

Een stijgend insuline- en glucosegehalte in je bloed leidt er vervolgens toe dat je lichaam meer Insulinlike Growth Factor (IGF) vrijstelt. Dit hormoon zorgt ervoor dat de productie van eiwitten omhoog gaat in je spieren en andere weefsels.

Wat is nu het probleem met koolhydraten?

1. Het eerder genoemde groeihormoon IGF dat vrijkomt zorgt voor een versnelde groei van cellen en daardoor ook voor versnelde veroudering en hogere kans op kanker.
2. Omdat kankercellen ongecontroleerd groeien, geen eigen werkende energieleverancier hebben (mitochondriën) en gebruik maken van een inefficiënte energievoorziening waar veel glucose nodig voor is, varen ze erg wel op suikers
3. Suikers onderdrukken het immuunsysteem. Suiker plakt aan de witte bloedcellen waardoor ze minder goed hun functie kunnen uitvoeren
4. Daarnaast leiden de glucosemoleculen die in de bloedbaan komen sowieso tot veroudering. Ze zijn schadelijk voor je lichaam omdat ook op dat kleine niveau (in de keuken plakt suiker ook) plakken aan andere moleculen zoals proteïnen. Dit leidt er toe dat de proteïnen hun werk minder mooi kunnen doen en weefsels zoals bloedvaten en huid stijver worden. Deze ‘stevigere’ weefsels kunnen weer sneller scheuren
5. Insuline bevordert net als IGF ook de groei van cellen, vooral vetcellen en -weefsel. Van insuline wordt je dus dik

Wat is dan de oplossing?

Net als zuurstof heeft je lichaam koolhydraten en suikers nodig. Dus wat is dan de oplossing nu je weet van al die ongezonde effecten van suiker?

De ongezonde effecten treden op bij hoge pieken van glucose in je bloed. Die pieken wil je dus voorkomen. De pieken hangen af van de bereidingswijze en samenstelling van het voedsel dat je tot je neemt en je spijsvertering.  De glycemische index van voedsel geeft een indicatie van de glucosepiek die het veroorzaakt en volgend daarop dus de insulinepiek.

Hiernaast tref je de glycemische index aan voor een aantal bekende producten. Je wilt dus kiezen voor producten met een lage glycemische  index.

Afblijven dus van de bewerkte producten en, niet verrassend,  de vezelrijke en natuurlijke  producten staan op je boodschappenlijstje. Merk ook op dat een hamburgerbroodje een grote re glucose piek tot gevolg heeft dan tafelsuiker!